Үткәнебез белән горурланабыз, киләчәкне төзибез

Билгеле булганча, үзенең үткәнен белмәгән халык үзенең киләчәген дә кайгыртмас, димәк, ул юкка чыгуга дучар була. Кеше дә шулай: үзенең үткәнен белмәгән кешенең киләчәге дә нинди булуы билгеле. Уйлана торгач, күз алдыма шундый сораулар килә: нәрсә соң ул үткән һәм нәрсә ул киләчәк? Шушы сорауларга җавап биреп карыйк.
"Үткән-сүткән, өстендә үлән үскән", "үткән эшкә салават", дип әйтәбез, әмма ләкин ул чынлап та шулаймы? Үткәнне онытып буламы? Булмый шул; татар халкының ачы язмышы моның ачык мисалы. Казан ханлыгының яулап алынуы, көчләп чукындырулар,үз дәүләтчелеген югалткан халыкның күп гасырлар буена изаланып яшәве... Бөек Ватан сугышы да татар халкының язмышына үз эзен сала. Күпме асыл татар егете сугыш кырларында үз башларын сала...Юк, татар халкы үзенең үткәнен онытмый, ә киресенчә, үткәннәр йомгагын сүтеп, киләчәк җепләрен үрә.
Бүгенге халәтебезгә күз салсак, татар халкы җанлану, икенче Яңарыш чорын кичерә, татар теле рус кешеләренә генә түгел, чит илләрдән килгән кешеләргә дә укытыла башлады. Димәк, татар халкы бөтендөнья мәйданында әкренләп үз урынын яулап бара. Димәк, киләчәгебез якты, өметле.

Хөрмәтле коллегалар, сезне үземнең сайтымда күрергә шат булачакмын: http://railyarailevna.ucoz.com/ Әлеге сайт 2016 нчы елның гыйнварында булдырылды. Сайтта эшләр, фикерләр нәкъ менә татар телендә алып барылачак. Беренчедән, шул рәвешле мин татар теленең халыкара дәрәҗәдә дә яңгырый алуына ирешергә телим. Икенчедән, читтә яшәүче татар халкы, мөгаллимнәр өчен дә күпмедер дәрәҗәдә файдалы булыр дип уйлыйм. Үзегезнең фикер, тәкъдим һәм киңәшләрегез белән дә уртаклашсагыз иде. Сайтны үземнең эш тәҗрибәм белән уртаклашу һәм сезнең белән турыдан-туры аралашу максатыннан булдырдым. Үзегез өчен файдалы булган кулланмалар таба алсагыз, мин шат булырмын. Һәрберебезгә куйган максатларыбызга ирешеп яшәргә язсын. Сау-сәламәт булыйк!

Минем турында тулырак мәгълүматны (дәрес эшкәртмәләре, класстан тыш чара материаллары, дипломнар, сертификатлар, шәхси эш планы, дәрес өчен материаллар, БРТ һәм БРИ, мониторингка эзерлек материаллары һ.б.) биредән таба аласыз: http://nsportal.ru/albina-gilyazieva-nikolaevna
Дәресем https://yadi.sk/i/UIhy93J2mgind урнаштырылган.

Туган йортым – тормышым башы. Хәтер сандыгымда иң кадерле вакыйгалардан торган бәхетле Балачак. Янәшәмдә - олы йөрәкле, кайгыртучан, һәр баланың кечкенә генә уңышына да ихластан сөенүчән, гомерен балаларга белем һәм тәрбия бирүгә багышлаган әнием. Ул - иҗади уңышларга рухландырып, күпләрне олы юлга чыгарган, халкыбызның гореф-гадәт, йолаларын укучыларга, әти-әниләргә армый-талмый җиткергән Татарстанның атказанган татар теле һәм әдәбияты укытучысы.
Бүгенгедәй күз алдымда: кичләрен әнием өем - өем дәфтәрләр тикшерә. Апам дәресләрен хәзерли, ә мин янәшәләрендә бөтереләм. Дәфтәрләргә күз салам да “5”ле билгеләрен күреп сөенәм, әнием кызыл төс белән хаталарны төзәтсә - борчылам. Үскәч, мин гел “5”ле билгеләре генә куярмын дип хыялланам.

2014 – 2015 нче уку елында Шәһәр мәгариф идарәсенең мәгълүмати – методик бүлеге җитәкчелегендә иҗади эшләүче укытучылар “Яңа стандартлар: 5 нче сыйныфта дәрес” исемле проект эшләделәр. Проект кысаларында шәһәрнең төрле районыннан 50 укытучы, мәгълүмати – методик бүлек методистлары федераль дәүләт белем бирү стандартлары нигезендә рус теле һәм рус әдәбияты, татар теле һәм татар әдәбияты, инглиз теле, француз теле, немец теле, тарих, китапханә дәресе, математика, биология, география, рәсем, физкультура, хезмәт, җыр дәресләренең технологик картасын һәм дәрес эшкәртмәсен әзерләде. Бу методик кулланма җыентык булып китап нәшриятында басылып чыкты һәм укытучыларның Шәһәр август конференциясендә мәктәп директорларына таратылды.
7 сентябрь көнне мәгълүмати – методик бүлекнең актлар залында проектка нәтиҗә ясалды һәм 50 педагог Шәһәр мәгариф идарәсенең Рәхмәт хатына ия булды.
Мәгълүм булганча, 2015 елның 1 сентябреннән 5 сыйныфлар федераль дәүләт белем бирү стандартлары буенча белем ала башлады. Бу җыентыкны укытучылар дәрескә әзерләнгәндә һәм үткәргәндә өлге итеп куллана алалар.

«2014-2020 елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү» дәүләт программасын гамәлгә ашыру, иҗади эшләүче туган тел укытучыларын барлау һәм аларның эшчәнлеген активлаштыру, хезмәтләрен бәяләү максатыннан ана теле һәм әдәбияты укытучыларының төбәкара «Туган тел» мастер-класс бәйгесе уздырылды.
Бәйгедә Татарстан Республикасы урта гомуми белем бирү оешмаларының татар, рус, башкорт, чуваш, мари, мордва, удмурт теле укытучылары һәм Россия Федерациясе төбәкләре урта гомуми белем бирү оешмаларының татар теле һәм әдәбияты укытучылары катнашты.
Бәйгегә Татарстан Республикасы гомуми белем бирү оешмаларыннан һәм Россия Федерациясе төбәкләреннән 89 эш кабул ителде. Беренче тур нәтиҗәләре буенча эксперт комиссиясе Татарстан Республикасы, Башкортстан Республикасы, Ульян һәм Оренбург өлкәләреннән 25 укытучының эшен сайлап алды.

Шәһәр мәгариф идарәсе мәгълүмати-методик бүлегенең мәҗлесләр залында рус телле төркемнәрдә эшләүче татар әдәбияты укытучыларының семинар-киңәшмәсе булып узды. Ул рус телендә белем бирә торган мәктәпләрдә татар әдәбиятын укыту мәсъәләләренә багышланган иде. Мәгълүм булганча, 2015-2016 нчы уку елында рус телле укучыларга татар әдәбиятын укытуда үзгәрешләр көтелә. Моңа кадәр татар телен һәм татар әдәбиятын укытканда бердәм дәреслекләр кулланылды. Аларда бирелгән материалларны телгә яки әдәбиятка бүлүне укытучылар үзләре башкардылар. Әдәби әсәрләрдән алынган өзекләр, аз күләмле әсәрләр нигездә укучыларның сөйләмен үстерүгә юнәлтелгән иде.Федераль дәүләт белем стандартларына таянып, бер төркем галимнәр һәм практик укытучылар татар әдәбиятыннан яңа дәреслекләр яздылар.

ТЕМА: «Минем дустым»

Максат:
1. Укучыларны текстның эчтәлеге белән таныштыру.
2. Яңа сүзләр белән таныштыруны дәвам итү, аларны сөйләмдә дөрес кулланырга өйрәтү.
3. Укучыларда үзара дуслык хисен тәрбияләү.

Җиһазлау: презентация, ноутбук, экран, проектор, төрле биремнәр язылган карточкалар, тест биремнәре, таратма карточкалар.

Материал: 4 нче сыйныф өчен Татар теле дәреслеге (Р.З.Хәйдәрова, 2-бүлек).

Мин – Укытучы

Һәр ел саен җиргә көзләр килә
Сары нурдай яфрак коела.
Мәктәбемә илтә торган сукмак
Алтын сипкән кебек тоела.
Мин әкрен генә Казан шәһәре буйлап атлыйм. Тирә-якта алтын көз. Сары яфрак түшәлгән сукмак мине мәктәбемә илтә. Ә яфраклар бер-бер артлы төшәләр дә төшәләр. Көн артыннан көн уза, дәрес арты дәрес.
Мәктәпкә беренче адымнарымны атлаган көннән, никадәр дәрес узган. Балаларның телләре, кыңгыраудай, чыңлаган да чыңлаган, бик күп сорауларга җавап табылган.
Укучылар көтә мине бигрәк,
Янып, көлеп тора күзләре.
Бер-бер артлы меңәр сорау ява,
Алтыннан да кыйммәт үзләре.