ФДББС яңалыгының нигезе: шәхес, дәүләт, җәмгыять.
2018 нче ел буена “Тел булса – милләт бар, тел булмаса – милләт юк”, дигән сүзләрне еш ишеттек. ФДББСка нигезләнеп оештырылган дәресләребезне югары дәрәҗәдә уздыру максатыбыз булып торды. Традицион дәресләребезне заман таләпләренә туры китереп, яңа алымнар һәм технологияләр кулланып, әти - әниләрнең һәм укучыларның карашларын, кабул итүләрен уңай якка хәл итәр өчен күп көч куйдык. Эшчәнлегемдә информацион-коммуникатив технологияләрне киң кулланырга тырышам. Педагогик эшчәнлегемдә төрле сайтлар кулланам: “Күңелле татар теле”, “Ана теле”, “Сәлам” һ.б. Үзебез дә укучылар белән бергә төрле презентацияләр ясыйбыз. Дәресләрдә аудио-видео материаллар, спектакльләрдән өзекләр, мультфильмнар карыйбыз. Телевидение белән дә тыгыз элемтәдә торабыз. Укучыларым “Тамчы-шоу” телевизион тапшыруында чыгыш ясыйлар. Әлифба бәйрәменә дә телевидение чакырабыз. Балалар үзләрен телевизордан күргәч, татар телен тагын да теләп өйрәнә башлыйлар.

Татар шигыренең сурәтлелек байлыкларын үстерүгә Такташ ифрат зур өлеш кертте. Аерым алганда, ритм, рифма өлкәсендәге яңачалыклары, ачышлары белән татар шигъриятен тиңсез баетты, бу өлкәдә аның белән ярыша алырлык шагыйрьләр бармак белән санарлык. Рифманы Такташ күп йөкләмәле итеп кулланды. Чөнки ул шигырьне кичереш үсешенә түгел, ә шигырьнең үзен кичереш хәрәкәтенә, динамикасына буйсындыра:
Тарих адымнары – туар еллар
Безне алып бара.
Беләбез.
Үсәр ачу таңы ерак түгел –
Шуның өчен көлә-көлә без
Иске елның канлы зур пәрдәсен
Үлем маршы белән ябабыз.
(“Еллар таңында”)
Биредә Такташ строфаны калыплап килүче рифманы да (көлә-көлә - ябабыз”), эчке кафияне дә кичерешне үстерүгә буйсындыра (“беләбез – көлә - көләбез – ябабыз”).

Башкалар егылганда, сыгылганда да, республикабыз бирешмәде. Россия республикаларын Үзәк белән Шартнамәле яшәү рәвешеннән биздерделәр, башлыкларын Президент атамасыннан ваз кичәргә мәҗбүр иттеләр. Татарстаныбыз бердәнбер шартнамәле республика булып калды. Президент атамасын әлегәчә лаеклы саклый килә. Исемне бетерү җисемне бетергәнлеген аңлап эш итә. Аны саклау мөмкинлеген халыкара танылган үзбилгеләнү хокукы, Россиянең шуңа нигезләп төзелгән Конституциясе, 2007 елны Үзәк белән яңартылган Шартнамә тәшкил итәләр.
Хәтәр җилләр исә тора. Украинадагы хәлләр нәкъ шул хакта сөйли. Явыз көчләр татар җанын сорап, аны упкынга сөйри.
Чыкты җилләр,
Купты дулкын, -
Ил корабын җил сөрә!..

Әмма татар корабы, бернигә карамастан, “җилкәнен киергән”, “төн вә көндез” “юл ярып” алга бара.
Татар кавеме Ватанын кайтару юнәлешендә, аның изге сөте – хәрәкәттә. Аңа тупланган сыйфатлар татарга юлдаш, милләткә һәрвакыт көч, куәт, дәрт һәм дәрман биреп тора! Изге сөткә ни җитә!
«Казан утлары», Индус Ризак улы Таһиров, «Изге сөткә ни җитәр?», 05.2016

Телебезне гамәлгә кертү өчен шартлар юк түгел. Аларны хәрәкәткә китерер өчен бары тик максатчанлык һәм сәяси ихтыяҗ гына кирәк.
Форсаттан файдаланып, динебезнең яшәешебездәге урыны хакында әйтеп үтү дә урынлы булыр дип уйлыйм. Чөнки ул һәрвакыт, бигрәк тә коллык чорына күчкәч, милләт сакчысы була килгән. Әгәр дә 1552 елдан соң татарлар исән-имин калган икән, моңа бабаларыбызның канына сеңгән Ислам дине сәбәпче. Ул, дәүләтебез беткәч, ханнарыбыз юкка чыккач, күп морзаларыбыз сатылгач, халкыбызның бердәнбер терәге, бердәнбер таянычы булып кала. Ул безне чукындыру, руслаштыру әфәтеннән коткара.
Динебез бүген дә, һич кенә дә гади булмаган шартларда, милләтебез сагында булса иде!

«Казан утлары», Индус Ризак улы Таһиров, «Изге сөткә ни җитәр?», 05.2016

Тел - белемнең ачкычы, акылның баскычы. Халык мәкале

Тукайның өйрәнчек чоры бик тиз үтеп китә. Иркәләнеп торырга вакыт юк. “Фикер” газетасын чыгаруда катнашу, шунда наборщик, конторщик, журналист, корректор булу, «Әлгасрелҗәдит” журналын нәшер итүдә булышу аның шагыйрь һәм шәхес буларак өлгерүен тизләткәндер. 1905 ел аның өчен тулы иҗади ел. Ул ноябрь, декабрь айларында «Фикер» һәм «Нур» газеталарында 224 юл шигырь бастыра. 1906 елның урталарыннан 1907 елның көзенә кадәр, ягъни Казан тарафларына юл алганчы, меңнән артык шигъри юл, иллегә якын мәкалә һәм фельетон язганы исбатланган. Бу хакта заманында Г.Халит, И.Нуруллин, Х.Госман, М.Агишев, Р.Башкуров, Р.Ганиева кебек галимнәр язып чыккан иде.
Шул ук гыйлем ияләренең искәртүенчә, беренче шигырьләреннән үк, Тукай дөнья поэзиясендә булган барлык алымнардан да иҗади файдаланырга омтыла. Катып калган трафаретларны, шаблоннарны кабул итми.
Тәлгат Галиуллин “Шәхесне гасырлар тудыра”( I бүлек. Үткәннәрдән гыйбрәт ал. Тукайның Җаек чоры иҗаты – дөнья әдәбиятлары югарылыгына беренче адым).